Phạm Ngũ Lão sinh năm 1255 tại làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, nay thuộc huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Xuất thân từ tầng lớp bình dân, ông nổi tiếng với câu chuyện đan sọt giữa đường, thể hiện sự chuyên tâm và ý chí mạnh mẽ. Tài năng của ông được Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn phát hiện và trọng dụng.
Trong hai cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông lần thứ hai (1285) và lần thứ ba (1288), Phạm Ngũ Lão đã lập nhiều chiến công hiển hách, góp phần quan trọng vào chiến thắng của Đại Việt. Danh tiếng của ông chỉ đứng sau Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, người được xem là vị tướng vĩ đại nhất trong lịch sử quân sự phong kiến Việt Nam.
Ngoài tài năng quân sự, Phạm Ngũ Lão còn là một nhà thơ với tác phẩm nổi tiếng "Thuật hoài" (Tỏ lòng), thể hiện chí khí của bậc trượng phu và tinh thần tận trung báo quốc. Bài thơ này đã trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước và ý chí kiên cường của ông.
Suốt cuộc đời, Phạm Ngũ Lão một lòng phò tá triều Trần, bảo vệ đất nước và duy trì nền thái bình thịnh trị. Ông qua đời năm 1320, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Việt Nam.
Bình luận